Kapitel 1mo 5

1mo 5:1:
dt.
זֶ֣ה HPdxms dies* H2088 סֵ֔פֶר HNcmsc Buch H5612 תּוֹלְדֹ֖ת HNcfpc Geschichte H8435 אָדָ֑ם HNp Adam H0121 בְּ/י֗וֹם HR/Ncmsc Tag H3117 בְּרֹ֤א HVqc schaffen H1254 אֱלֹהִים֙ HNcmpa Gott H0430 אָדָ֔ם HNcmsa Mensch H0120 בִּ/דְמ֥וּת HR/Ncfsc (Ab-)Bild H1823 אֱלֹהִ֖ים HNcmpa Gott H0430 עָשָׂ֥ה HVqp3ms machen H6213 אֹתֽ/וֹ HTo/Sp3ms - H0853 ׃
1mo 5:2:
dt.
זָכָ֥ר HAamsa männlich H2145 וּ/נְקֵבָ֖ה weiblich H5347 בְּרָאָ֑/ם HVqp3ms/Sp3mp schaffen H1254 וַ/יְבָ֣רֶךְ HC/Vpw3ms segnen H1288 אֹתָ֗/ם HTo/Sp3mp - H0853 וַ/יִּקְרָ֤א HC/Vqw3ms nennen/anrufen H7121 אֶת HTo - H0853 ־ שְׁמָ/ם֙ HNcmsc/Sp3mp Name H8034 אָדָ֔ם HNcmsa Mensch H0120 בְּ/י֖וֹם HR/Ncmsc Tag H3117 הִבָּֽרְאָֽ/ם HVNc/Sp3mp schaffen H1254 ׃ ס
1mo 5:3:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 אָדָ֗ם HNp Adam H0121 שְׁלֹשִׁ֤ים HAcbpa dreißig H7970 וּ/מְאַת֙ HC/Acbsc hundert H3967 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בִּ/דְמוּת֖/וֹ HR/Ncfsc/Sp3ms (Ab-)Bild H1823 כְּ/צַלְמ֑/וֹ HR/Ncmsc/Sp3ms H6754 וַ/יִּקְרָ֥א HC/Vqw3ms nennen/anrufen H7121 אֶת HTo - H0853 ־ שְׁמ֖/וֹ HNcmsc/Sp3ms Name H8034 שֵֽׁת HNp Set H8352 ׃
1mo 5:4:
dt.
וַ/יִּֽהְי֣וּ HC/Vqw3mp sein H1961 יְמֵי HNcmpc Tag H3117 ־ אָדָ֗ם HNp Adam H0121 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ שֵׁ֔ת HNp Set H8352 שְׁמֹנֶ֥ה HAcfsa acht H8083 מֵאֹ֖ת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:5:
dt.
וַ/יִּֽהְי֞וּ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֤י HNcmpc Tag H3117 אָדָם֙ HNp Adam H0121 אֲשֶׁר HTr rel. pron. H0834 ־ חַ֔י HVqp3ms leben H2425 תְּשַׁ֤ע HAcfsa neun H8672 מֵאוֹת֙ HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁלֹשִׁ֖ים HC/Acbpa dreißig H7970 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:6:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ שֵׁ֕ת HNp Set H8352 חָמֵ֥שׁ HAcfsa fünf H2568 שָׁנִ֖ים HNcfpa Jahr H8141 וּ/מְאַ֣ת HC/Acbsc hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ אֱנֽוֹשׁ HNp Enos H0583 ׃
1mo 5:7:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ שֵׁ֗ת HNp Set H8352 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ אֱנ֔וֹשׁ HNp Enos H0583 שֶׁ֣בַע HAcfsa sieben H7651 שָׁנִ֔ים HNcfpa Jahr H8141 וּ/שְׁמֹנֶ֥ה HC/Acfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:8:
dt.
וַ/יִּֽהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵי HNcmpc Tag H3117 ־ שֵׁ֔ת HNp Set H8352 שְׁתֵּ֤ים HAcfda zwei H8147 עֶשְׂרֵה֙ HAcfsa zehn H6240 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/תְשַׁ֥ע HC/Acfsa neun H8672 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:9:
dt.
וַֽ/יְחִ֥י HC/Vqw3ms leben H2421 אֱנ֖וֹשׁ HNp Enos H0583 תִּשְׁעִ֣ים HAcbpa H8673 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ קֵינָֽן HNp Kenan H7018 ׃
1mo 5:10:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 אֱנ֗וֹשׁ HNp Enos H0583 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ קֵינָ֔ן HNp Kenan H7018 חֲמֵ֤שׁ HAcfsa fünf H2568 עֶשְׂרֵה֙ HAcfsa zehn H6240 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁמֹנֶ֥ה HC/Acfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:11:
dt.
וַ/יִּֽהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֣י HNcmpc Tag H3117 אֱנ֔וֹשׁ HNp Enos H0583 חָמֵ֣שׁ HAcfsa fünf H2568 שָׁנִ֔ים HNcfpa Jahr H8141 וּ/תְשַׁ֥ע HC/Acfsa neun H8672 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:12:
dt.
וַֽ/יְחִ֥י HC/Vqw3ms leben H2421 קֵינָ֖ן HNp Kenan H7018 שִׁבְעִ֣ים HAcbpa siebzig H7657 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ מַֽהֲלַלְאֵֽל HNp H4111 ׃
1mo 5:13:
dt.
וַ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 קֵינָ֗ן HNp Kenan H7018 אַחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ מַֽהֲלַלְאֵ֔ל HNp H4111 אַרְבָּעִ֣ים HAcbpa vierzig H0705 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁמֹנֶ֥ה HC/Acfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:14:
dt.
וַ/יִּֽהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֣י HNcmpc Tag H3117 קֵינָ֔ן HNp Kenan H7018 עֶ֣שֶׂר HAcfsa zehn H6235 שָׁנִ֔ים HNcfpa Jahr H8141 וּ/תְשַׁ֥ע HC/Acfsa neun H8672 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:15:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 מַֽהֲלַלְאֵ֔ל HNp H4111 חָמֵ֥שׁ HAcfsa fünf H2568 שָׁנִ֖ים HNcfpa Jahr H8141 וְ/שִׁשִּׁ֣ים HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ יָֽרֶד HNp Jered H3382 ׃
1mo 5:16:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 מַֽהֲלַלְאֵ֗ל HNp H4111 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ יֶ֔רֶד HNp Jered H3382 שְׁלֹשִׁ֣ים HAcbpa dreißig H7970 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁמֹנֶ֥ה HC/Acfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:17:
dt.
וַ/יִּהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֣י HNcmpc Tag H3117 מַהֲלַלְאֵ֔ל HNp H4111 חָמֵ֤שׁ HAcfsa fünf H2568 וְ/תִשְׁעִים֙ HC/Acbpa H8673 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁמֹנֶ֥ה HC/Acfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:18:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ יֶ֕רֶד HNp Jered H3382 שְׁתַּ֧יִם HAcfda zwei H8147 וְ/שִׁשִּׁ֛ים HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֖ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/מְאַ֣ת HC/Acbsc hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ חֲנֽוֹךְ HNp Henoch H2585 ׃
1mo 5:19:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ יֶ֗רֶד HNp Jered H3382 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ חֲנ֔וֹךְ HNp Henoch H2585 שְׁמֹנֶ֥ה HAcfsa acht H8083 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:20:
dt.
וַ/יִּֽהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵי HNcmpc Tag H3117 ־ יֶ֔רֶד HNp Jered H3382 שְׁתַּ֤יִם HAcfda zwei H8147 וְ/שִׁשִּׁים֙ HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/תְשַׁ֥ע HC/Acfsa neun H8672 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ פ
1mo 5:21:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 חֲנ֔וֹךְ HNp Henoch H2585 חָמֵ֥שׁ HAcfsa fünf H2568 וְ/שִׁשִּׁ֖ים HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ מְתוּשָֽׁלַח HNp Methusalah H4968 ׃
1mo 5:22:
dt.
וַ/יִּתְהַלֵּ֨ךְ HC/Vtw3ms gehen H1980 חֲנ֜וֹךְ HNp Henoch H2585 אֶת HR mit H0854 ־ הָֽ/אֱלֹהִ֗ים HTd/Ncmpa Gott H0430 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ מְתוּשֶׁ֔לַח HNp Methusalah H4968 שְׁלֹ֥שׁ HAcfsa drei H7969 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:23:
dt.
וַ/יְהִ֖י HC/Vqw3ms sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֣י HNcmpc Tag H3117 חֲנ֑וֹךְ HNp Henoch H2585 חָמֵ֤שׁ HAcfsa fünf H2568 וְ/שִׁשִּׁים֙ HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁלֹ֥שׁ HC/Acfsa drei H7969 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָֽה HNcfsa Jahr H8141 ׃
1mo 5:24:
dt.
וַ/יִּתְהַלֵּ֥ךְ HC/Vtw3ms gehen H1980 חֲנ֖וֹךְ HNp Henoch H2585 אֶת HR mit H0854 ־ הָֽ/אֱלֹהִ֑ים HTd/Ncmpa Gott H0430 וְ/אֵינֶ֕/נּוּ HC/Tn/Sp3ms kein/nicht H0369 כִּֽי HC daß H3588 ־ לָקַ֥ח HVqp3ms nehmen H3947 אֹת֖/וֹ HTo/Sp3ms - H0853 אֱלֹהִֽים HNcmpa Gott H0430 ׃ פ
1mo 5:25:
dt.
וַ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 מְתוּשֶׁ֔לַח HNp Methusalah H4968 שֶׁ֧בַע HAcfsa sieben H7651 וּ/שְׁמֹנִ֛ים HC/Acbpa achtzig H8084 שָׁנָ֖ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/מְאַ֣ת HC/Acbsc hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ לָֽמֶךְ HNp Lamech H3929 ׃
1mo 5:26:
dt.
וַֽ/יְחִ֣י HC/Vqw3ms leben H2421 מְתוּשֶׁ֗לַח HNp Methusalah H4968 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ לֶ֔מֶךְ HNp Lamech H3929 שְׁתַּ֤יִם HAcfda zwei H8147 וּ/שְׁמוֹנִים֙ HC/Acbpa achtzig H8084 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁבַ֥ע HC/Acfsa sieben H7651 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:27:
dt.
וַ/יִּהְיוּ֙ HC/Vqw3mp sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵ֣י HNcmpc Tag H3117 מְתוּשֶׁ֔לַח HNp Methusalah H4968 תֵּ֤שַׁע HAcfsa neun H8672 וְ/שִׁשִּׁים֙ HC/Acbpa sechzig H8346 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/תְשַׁ֥ע HC/Acfsa neun H8672 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ פ
1mo 5:28:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ לֶ֕מֶךְ HNp Lamech H3929 שְׁתַּ֧יִם HAcfda zwei H8147 וּ/שְׁמֹנִ֛ים HC/Acbpa achtzig H8084 שָׁנָ֖ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/מְאַ֣ת HC/Acbsc hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֖וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בֵּֽן HNcmsa Sohn H1121 ׃
1mo 5:29:
dt.
וַ/יִּקְרָ֧א HC/Vqw3ms nennen/anrufen H7121 אֶת HTo - H0853 ־ שְׁמ֛/וֹ HNcmsc/Sp3ms Name H8034 נֹ֖חַ HNp Noah H5146 לֵ/אמֹ֑ר HR/Vqc sprechen H0559 זֶ֞֠ה HPdxms dies* H2088 יְנַחֲמֵ֤/נוּ HVpi3ms/Sp1cp H5162 מִֽ/מַּעֲשֵׂ֨/נוּ֙ HR/Ncmsc/Sp1cp Tat/Arbeit/Werk H4639 וּ/מֵ/עִצְּב֣וֹן Mühsal H6093 יָדֵ֔י/נוּ HNcbdc/Sp1cp Hand H3027 מִן HR von dort/davon H4480 ־ הָ֣/אֲדָמָ֔ה HTd/Ncfsa Erdboden H0127 אֲשֶׁ֥ר HTr rel. pron. H0834 אֵֽרְרָ֖/הּ HVpp3ms/Sp3fs verfluchen H0779 יְהוָֽה HNp JHWH H3068 ׃
1mo 5:30:
dt.
וַֽ/יְחִי HC/Vqw3ms leben H2421 ־ לֶ֗מֶךְ HNp Lamech H3929 אַֽחֲרֵי֙ HR nach H0310 הוֹלִיד֣/וֹ HVhc/Sp3ms zeugen/gebären H3205 אֶת HTo - H0853 ־ נֹ֔חַ HNp Noah H5146 חָמֵ֤שׁ HAcfsa fünf H2568 וְ/תִשְׁעִים֙ HC/Acbpa H8673 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/חֲמֵ֥שׁ HC/Acfsa fünf H2568 מֵאֹ֖ת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֥וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 בָּנִ֖ים HNcmpa Sohn H1121 וּ/בָנֽוֹת HC/Ncfpa Tochter H1323 ׃
1mo 5:31:
dt.
וַֽ/יְהִי֙ HC/Vqw3ms sein H1961 כָּל HNcmsc ganz H3605 ־ יְמֵי HNcmpc Tag H3117 ־ לֶ֔מֶךְ HNp Lamech H3929 שֶׁ֤בַע HAcfsa sieben H7651 וְ/שִׁבְעִים֙ HC/Acbpa siebzig H7657 שָׁנָ֔ה HNcfsa Jahr H8141 וּ/שְׁבַ֥ע HC/Acfsa sieben H7651 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יָּמֹֽת HC/Vqw3ms sterben H4191 ׃ ס
1mo 5:32:
dt.
וַֽ/יְהִי HC/Vqw3ms sein H1961 ־ נֹ֕חַ HNp Noah H5146 בֶּן HNcmsc Sohn H1121 ־ חֲמֵ֥שׁ HAcfsa fünf H2568 מֵא֖וֹת HAcbpa hundert H3967 שָׁנָ֑ה HNcfsa Jahr H8141 וַ/יּ֣וֹלֶד HC/Vhw3ms zeugen/gebären H3205 נֹ֔חַ HNp Noah H5146 אֶת HTo - H0853 ־ שֵׁ֖ם HNp Sem H8035 אֶת HTo - H0853 ־ חָ֥ם HNp Ham H2526 וְ/אֶת HC/To - H0853 ־ יָֽפֶת HNp Japhet H3315 ׃

Inhaltsverzeichnis